HỎI: So sánh dòng điện mạch gỗ và dòng điện mạch rây?
CÂU TRẢ LỜI:
mạch gỗ |
sàng mạch |
|
Kết cấu |
– Tế bào mạch gỗ gồm tế bào chết, có 2 loại: bào quan và ống. + Tế bào hình thoi, dài, xếp thành hàng dọc, chồng lên nhau + Tế bào hình ống: chỉ có ở thực vật hạt kín và một số thực vật hạt trần, là những tế bào ngắn có vách ngăn kép đục lỗ. – Đặc điểm cấu trúc: + Tế bào không có màng và các bào quan cấu tạo nên tế bào rỗng → làm sức cản dòng chảy thấp. + Tường phụ kiên cố, vững chắc, chịu nước → giúp chịu được áp lực nước. + Thành nguyên sinh mỏng, đục lỗ → giúp các chất di chuyển trong tế bào + Tế bào cùng loại thông với nhau thành ống dài từ rễ lên lá để cho dòng mạch gỗ vận động vào bên trong. |
– Mạch rây gồm các tế bào sống là các ống và các tế bào đi kèm. + Tế bào ống rây: là tế bào chuyên hoá cao về vận chuyển các chất với đặc điểm là không có nhân, ít bào quan, còn lại chất nguyên sinh là những sợi mảnh. Nhiệm vụ: tham gia trực tiếp vận chuyển dịch rây + Tế bào kèm: là những tế bào tiếp giáp với tế bào ống rây với đặc điểm là nhân to, nhiều ti thể, chất nguyên sinh dày đặc, không bào nhỏ. Nhiệm vụ: cung cấp năng lượng cho tế bào ống rây |
thành phần dịch |
Chủ yếu là nước và các ion khoáng. Ngoài ra còn có các chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ (axit amin, amit, vitamin…) |
– Dịch mạch rây bao gồm: + Sucrose (95%), axit amin, vitamin, hormone thực vật, ATP… + Một số ion khoáng được tái sử dụng, nhiều K+ làm cho lưới lọc có pH từ 8.0-8.5. |
Động lực |
– Có sự tổng hợp của 3 lực đó là: lực đẩy (áp suất rễ), lực hút do thoát hơi nước ở lá, lực liên kết giữa các phân tử nước và lực bám vào thành mạch gỗ. | – Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá) và cơ quan chứa (rễ, củ, quả…) – Mạch rây nối các tế bào của cơ quan nguồn với các tế bào của cơ quan chứa giúp cho dòng mạch rây chảy từ vùng có áp suất thẩm thấu cao đến vùng có áp suất thẩm thấu thấp. |
Cùng trường THCS Ngô Thì Nhậm mở rộng kiến thức về gỗ và đường rây nhé!
1. Các dòng vận chuyển vật chất trong thực vật
Trong cây có các đường vận chuyển vật chất sau:
– Mạch gỗ (còn gọi là Xilem hay ngược dòng): vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục trồi lên theo mạch gỗ ở thân lan lên lá và các bộ phận khác của cây. Các tính năng: vận chuyển chống trọng lực và lực cản thấp.
– Dòng rây (dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ và các ion khoáng di động như K+, Mg2+… từ các tế bào quang hợp ở phiến lá đến cuống lá rồi đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ ở rễ. , hạt, củ, quả… Đặc điểm: vận chuyển theo hướng trọng lực và có lực cản.
2. Mối quan hệ giữa dòng điện mạch gỗ và dòng điện mạch rây
– Dòng mạch gỗ và dòng mạch rây là hai con đường không hoàn toàn độc lập trong cây.
– Nước có thể từ mạch gỗ lên mạch rây và từ mạch rây vào mạch gỗ theo phương vận chuyển ngang
3. Bài tập
Câu 1. Chứng minh rằng cấu tạo của mạch gỗ thích nghi với chức năng vận chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá.
Dạy
– Mạch gỗ gồm các bào quan và ống là tế bào chết, rỗng, không có màng và không có bào quan → không hình thành lực cản dòng vận chuyển và không bị mất năng lượng trong quá trình vận chuyển.
– Thành tế bào được hóa lỏng ổn định → chịu được áp lực của nước trong vận chuyển
– Bố trí hợp lý giúp dòng vận chuyển liên tục từ rễ lên lá:
+ Các tế bào cùng loại thông với nhau thành ống dài từ rễ lên đến các tế bào nhu mô của lá tạo điều kiện cho dòng nhựa nguyên liệu di chuyển vào bên trong.
+ Các ống cùng loại (vách ngăn củ – ống mạch, ống mạch ống) hoặc khác loại (vách bào tử – ống mạch) xếp khít nhau sao cho lỗ bên của ống này khít với lỗ bên của ống bên cạnh. , đảm bảo vận chuyển nội bộ liên tục nếu một số đường ống bị hư hỏng hoặc bị tắc và cũng là đường dẫn cho dòng chảy ngang.
Câu 2. Động lực nào giúp cho dòng nước và các ion khoáng di chuyển từ rễ lên lá?
Dạy
– Động lực giúp cho dòng nước và các ion khoáng di chuyển từ rễ lên lá là:
Áp suất gốc (động lực học đầu dưới),
+ Lực hút do thoát hơi nước ở lá (động lực trên đầu)
+ Lực giữa các phân tử nước với nhau và giữa các phân tử nước với thành gỗ.
Câu 3. Nếu bị tắc một ống mạch gỗ thì dòng điện qua mạch gỗ có tiếp tục đi lên được không? Tại sao?
Dạy
– Nếu một ống mạch gỗ bị tắc, dòng vận chuyển có thể tiếp tục đi lên bằng cách di chuyển qua các lỗ bên vào ống bên của ống bên cạnh và tiếp tục đi lên.
Câu 4. Động lực nào đẩy dòng mạch dẫn từ lá xuống rễ và các cơ quan khác?
Dạy
– Động lực đẩy dòng mạch từ lá lên rễ và các cơ quan khác là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan cho (lá) và cơ quan nhận (rễ, hạt, quả…).
Đăng bởi: THCS Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Sinh 11, Sinh 11
Bạn thấy bài viết So sánh dòng mạch gỗ và dòng mạch rây
có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về So sánh dòng mạch gỗ và dòng mạch rây
bên dưới để duhoc-o-canada.com có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: duhoc-o-canada.com của duhoc-o-canada.com
Chuyên mục: Giáo dục
Nhớ để nguồn bài viết này: So sánh dòng mạch gỗ và dòng mạch rây
của website duhoc-o-canada.com